Αισθητηριακή Ολοκλήρωση και Αυτισμός

Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση (όρος που αρχικά χρησιμοποιήθηκε από την A.J.Ayres, 1979) είναι μία φυσιολογική νευρολογική διαδικασία, η βασική και κορυφαία ανθρώπινη λειτουργία της οργάνωσης του αισθητηριακού ερεθίσματος ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί. Μέσω της αισθητηριακής ολοκλήρωσης τα μέρη του νευρικού συστήματος εργάζονται μαζί ώστε το άτομο να γίνει ικανό να αντιδράσει μέσα στο περιβάλλον του.

 Οι αισθήσεις λοιπόν εργάζονται μαζί ώστε να καταγράψουν, να συγκρίνουν και να οργανώσουν τα αισθητηριακά εισερχόμενα και να δώσουν λογική αντίδραση.  Χρησιμεύει στο να κάνει ικανό το άτομο μέσω του συντονισμού των αισθήσεων να επιβιώνει, να αποκτήσει την αίσθηση και το νόημα του κόσμου και να αντιδρά με το περιβάλλον με σκόπιμους τρόπους. Συμβαίνει αυτόματα καθώς το άτομο προσλαμβάνει αισθήσεις μέσω των αισθητηριακών υποδοχέων που περιλαμβάνουν: δέρμα, οφθαλμούς, αυτί, στόμα, μύτη.

Υπολογίζεται ότι ένα στα τέσσερα παιδιά αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αισθητηριακή ολοκλήρωση. Οι δυσκολίες αυτές είναι είτε αμιγείς (“sensory processing disorder”) είτε συνοδές δυσκολίες με άλλες παθήσεις (ΔΑΦ, ΔΕΠ-Υ κλπ).

Διαχρονικές έρευνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι τα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες στους τομείς απτικής λειτουργίας, γευστικό-οσφρητικής αισθητικότητας, κινητικής αισθητικότητας και ακουστικού φιλτραρίσματος σε σχέση με παιδιά με άλλες παθήσεις.

Τα παιδιά με αυτισμό μπορεί να έχουν αισθητηριακές δυσκολίες σε σχέση με μια ή περισσότερες αισθήσεις (όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή). Ο βαθμός δυσκολίας διαφέρει από άτομο σε άτομο. Συχνά όμως, οι αισθήσεις τους είναι είτε ιδιαίτερα έντονες (υπερευαισθησία), είτε άτονες (υποευαισθησία).

Ερεθίσματα που προκαλούν αντιδράσεις, περιλαμβάνουν: ζωηρά φώτα, δυνατούς θορύβους, έντονες οσμές και ασυνήθιστες υφές υλικών. Άλλα παιδιά έχουν εξαιρετική αντοχή στον πόνο, το κρύο ή την ζέστη, υπερβολικά οξυμένη όσφρηση. Μερικές φορές για να αντιμετωπίσουν το άγχος ή την υπερβολική ανασφάλεια που τους προκαλούν τα αισθητηριακά ερεθίσματα, μπορεί να υιοθετούν συμπεριφορές παράξενες ή ασυνήθιστες (να κλείνουν τα αυτιά τους ή να φεύγουν, να απομονώνονται, να βγαίνουν από την τάξη ή να εγκαταλείπουν τον συνομιλητή τους στο μέσον μιας συζήτησης) που όμως οφείλονται ακριβώς σ’ αυτές τις νευρολογικές ιδιαιτερότητες και δεν αποτελούν δείγματα αγένειας ή κακής συμπεριφοράς.