Τί είναι Σιγματισμός;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, όσο το παιδί μεγαλώνει, τόσο πιο καθαρά αρθρώνει τις λέξεις. Σε γενικές γραμμές, μέχρι την ηλικία των 4 ετών, δεν υπάρχει λόγος οι γονείς να απευθυνθούν στον ειδικό, εφόσον βέβαια δεν υπάρχει σοβαρή καθυστέρηση ή έντονο πρόβλημα στην ομιλία του παιδιού.

Τα συριστικά σύμφωνα (σ, ξ, ψ και ζ) ,είναι από τα συχνότερα προβλήματα άρθρωσης που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.

 Τί εννοούμε όμως με την ορολογία του σιγματισμού;

Σιγματισμός είναι η μη σωστή προφορά των φθόγγων: σ και ζ (συριστικοί φθόγγοι), των διπλών συμφώνων ξ (κ +σ) και ψ (π +σ) και των δίψηφων τσ και τζ. Δηλαδή, το παιδί ή δεν προφέρει καθόλου τους φθόγγους αυτούς ή τους προφέρει ελαττωματικά ή τους αντικαθιστά με άλλους.

Έχει ιδιαίτερη σημασία να επισημάνουμε ότι η θέση της γλώσσας κατά την προφορά των παραπάνω φθόγγων, είναι η ίδια για όλους.

Είδη σιγματισμού

Οι σιγματισμοί είναι διαφόρων ειδών και οφείλονται σε διάφορες αιτίες.

Οι κυριότεροι σιγματισμοί είναι:

Α) Ο διαδοντικός σιγματισμός - Η άκρη της γλώσσας βγαίνει έξω από τις σειρές των δοντιών (μπροστινούς κοπτήρες). Τότε ακούγεται το σ  ως θ. Λέμε θάλασσα και ακούγεται θάλαθα.

 

Β) Ο ρινικός σιγματισμός - Το μαλακό μέρος του ουρανίσκου πέφτει προς τα κάτω, η στοματική με τη ρινική κοιλότητα επικοινωνούν συνεχώς και ο αέρας της εκπνοής περνά μέσα από τη μύτη. Έτσι το άκουσμα του σ συνοδεύεται με έναν ήχο που μοιάζει με ροχαλητό στην περιοχή του μαλακού ουρανίσκου.
 

Γ) Ο ουρανικός σιγματισμός - Το αυλάκι της γλώσσας δεν σχηματίζεται στην περιοχή των δοντιών αλλά πιο πίσω στην περιοχή του σκληρού ουρανίσκου. Η άκρη της γλώσσας αντί να πάρει τη σωστή της θέση τραβιέται προς τα πίσω και υψώνεται προς τα πάνω. Τότε το σ ακούγεται στο βάθος, παραμορφωμένο σαν ένα άσχημο χ γεμάτο σάλια.

Δ) Ο οδοντοχειλικός σιγματισμός - Το κάτω χείλος ενώνεται με τους πάνω κοπτήρες. Το σ τότε ακούγεται σαν φ. Λέμε σολομος και ακούγεται φολομός.

Ε) Ο συριστικός σιγματισμός - Οφείλεται στο υπερβολικό βαθύ αυλάκι που σχηματίζεται κατά μήκος της γλώσσας. Έτσι το σ καθώς αρθρώνεται ακούγεται συνοδευόμενο από ένα συνεχόμενο σφύριγμα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο αέρας που εξέρχεται σχηματίζει υπερβολικά συγκεντρωμένο ρεύμα.

Ζ) Ο πλάγιος σιγματισμός - Ο πλάγιος σιγματισμός μπορεί να είναι αμφίπλευρος, δεξιός ή αριστερός, ανάλογα με την πλευρά που εξέρχεται ο αέρας. Φωνητικά είναι ο πιο αντιαισθητικός και ενοχλητικός σιγματισμός και η θεραπεία του είναι η πιο μακροχρόνια και δύσκολη.

Σε κάθε  αρθρωτική δυσκολία  παρουσιάζονται διαφορετικά αίτια, που  μπορεί να οφείλονται σε ανωριμότητα του φωνολογικού συστήματος όπως επίσης διαταραχές όπως είναι η απώλεια ακοής, χαμηλό νοητικό ή καταστάσεις όπως δομικές, ορθοδοντικές ή νευρολογικές ανωμαλίες. Εάν το παιδί είναι σε  ηλικία 4.5-5 ετών και δυσκολεύεται να πει το /σ/  τότε είναι προτιμότερο να επισκεφτείτε έναν ειδικό για αξιολόγηση.

Η ομιλία είναι ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού μας. Η ποιότητα της ζωής μας επηρεάζεται από την ικανότητα της ομιλίας μας!