Τί είναι οι Διαταραχές Σίτισης;

 

                Τί είναι οι Διαταραχές   Σίτισης;

 

Οι διαταραχές σίτισης είναι επίμονες δυσκολίες στην κατανάλωση επαρκούς φαγητού, είτε λόγω αποστροφής προς την τροφή, είτε λόγω έντονου άγχους, είτε λόγω αρνητικών εμπειριών που σχετίζονται με το φαγητό. Διαφέρουν από τις διατροφικές διαταραχές, όπως η ανορεξία ή η βουλιμία οι οποίες είναι συχνές κυρίως στα παιδιά.

 

                                                               Συμπτώματα 

 

- Επιμονή στην άρνηση τροφής ή περιορισμός μόνο σε συγκεκριμένες υφές/χρώματα

- Έντονο άγχος κατά τη διάρκεια των γευμάτων

- Χρήση αντιπερισπασμών για να φάει (π.χ. τηλεόραση)

- Αδυναμία αύξησης βάρους ή απώλεια βάρους

- Κρίσεις θυμού ή δάκρυα στη θέα του φαγητού

- Εμμονές γύρω από καθαριότητα ή τάξη των τροφών

 

                                                         Αιτιολογία (πιθανές αιτίες)

 

- Ιατρικοί παράγοντες: Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αλλεργίες, στοματικές ευαισθησίες.

 

- Αναπτυξιακά ζητήματα:ΔΑΔ/Αυτιστικό φάσμα, αισθητηριακές δυσανεξίες.

 

- Ψυχολογικοί παράγοντες: Άγχος, οικογενειακή ένταση, αρνητικές εμπειρίες με τροφή (π.χ. πνιγμός)

 

- Μαθησιακές συμπεριφορές: Καθρέφτισμα αντιδράσεων γονέων, επιβράβευση της αποφυγής.

 

                               Αντιμετώπιση – Πώς Μπορούν να Βοηθήσουν οι Γονείς

 

1. Δημιουργήστε θετικό περιβάλλον σίτισης

- Τρώτε μαζί ως οικογένεια, χωρίς πίεση ή απειλές.

- Αποφύγετε το "αν δεν φας, δεν έχει γλυκό" – η τροφή δεν πρέπει να είναι τιμωρία ή ανταμοιβή.

 

2. Ενισχύστε με ήρεμες δομές

- Σταθερό ωράριο γευμάτων, χωρίς συνεχές "τσιμπολόγημα".

- Δώστε επιλογές ανάμεσα σε 2–3 αποδεκτές τροφές (αίσθηση ελέγχου στο παιδί).

 

3. Συνεργασία με ειδικούς

- Λογοθεραπευτής/Εργοθεραπευτής (ιδίως για αισθητηριακά ζητήματα)

- Παιδοψυχολόγος/Συμπεριφορικός θεραπευτής για σταδιακή έκθεση στις τροφές (π.χ. μοντέλο SOS Feeding)

 

- Παιδίατρος/Διατροφολόγος για παρακολούθηση ανάπτυξης και πιθανές διατροφικές ελλείψεις

 

4. Σταδιακή έκθεση και υπομονή

- Εισάγετε τροφές βήμα-βήμα: πρώτα στο πιάτο, μετά να τις αγγίξει, μετά να τις δοκιμάσει.

- Δεν πιέζουμε για "μία μπουκιά". Η σχέση με το φαγητό χτίζεται με θετικές εμπειρίες.

 

 

                                                  Τι να Θυμάστε ως Γονείς

 

- Δεν φταίτε εσείς – οι διαταραχές σίτισης είναι πολυπαραγοντικές

- Η πίεση φέρνει αντίσταση. Η σταθερότητα και η αποδοχή φέρνουν εμπιστοσύνη

- Μικρά βήματα οδηγούν σε μεγάλη πρόοδο

 

 

Πολύ συχνά, είτε σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, είτε σε σχολικές, ακούμε γονείς με παιδιά ηλικίας 3-4χρονών, να παραπονιούνται ότι το παιδί τους δεν τρώει κανονικό φαγητό, αλλά τρέφεται με σνακ, όπως μπισκότα, κριτσίνια, ψωμί, γιαούρτι και όταν του βάζουν φαγητό, αρνείται να δοκιμάσει, κλαίει, κάνει εμετό. Ακόμα χειρότερα, κάποια παιδιά συνεχίζουν, ακόμα και στην ηλικία των 3 ετών, να τρώνε το φαγητό τους αλεσμένο. Πολλοί γονείς, ενώ ανησυχούν για το πότε το παιδί τους θα μιλήσει και αναζητούν τη γνώμη του ειδικού, παραβλέπουν το θέμα του φαγητού, το οποίο είναι εξίσου σημαντικό.

Πότε ανησυχούμε;

Εάν τα παιδιά μετά την ηλικία των 2 χρονών αρνούνται την σκληρή τροφή πρέπει να προβληματιστούμε, αν παρατηρήσουμε τα παρακάτω:

• Το παιδί παρουσιάζει ενόχληση, όταν του βουρτσίζουμε τα δόντια ή βάζουμε το σιδερένιο κουτάλι μέσα στο στόμα
  
• Το κομμάτι του φαγητού μένει στα μπροστινά δοντάκια και το παιδί απλά το λιώνει και το καταπίνει,δηλαδή στην ουσία δεν το μασάει.
• Το φαγητό μένει πάνω στη γλώσσα και το παιδί κάνει αναγούλα ή πνίγεται (gag reflex).
• Το παιδί κάνει πολλή ώρα να μασήσει και στο τέλος κουράζεται και τρώει ελάχιστα. Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, ότι αν η μάσηση της τροφής παίρνει πολύ κόπο και ώρα, τότε οι θερμίδες που καταναλώνονται είναι περισσότερες από τις θερμίδες του φαγητού που καταναλώθηκε.
• Το παιδί δεν πιάνει τα φαγητά, το αηδιάζει η υφή τους, παθαίνει υστερία όταν λερώνεται.
• Έχει συνέχεια ανοιχτό στόμα και σιελόρροια.

                     Τα μωρά πρέπει να περνάνε γρήγορα στην μάσηση σκληρής τροφής

Όταν βγάλουν μερικά δοντάκια, τους αρέσει να κρατάνε μπισκοτάκια και να τα μασουλάνε σιγά σιγά ή ζητάνε να δοκιμάσουν από εμάς.

Όσο πιο αργά (με καθυστέρηση χρόνου) περάσουν τα μικρά μας στην σκληρή τροφή, τόσο πιο δύσκολη η όλη διαδικασία μετάβασης.

                                                    Η άρνηση μπορεί να οφείλεται σε:

• Στοματική – απτική αμυντικότητα. Το παιδί παρουσιάζει μια υπερευαισθησία στην περιοχή γύρω από τα μάγουλα, στα χείλη και περισσότερο μέσα στο στόμα, με αποτέλεσμα οτιδήποτε σκληρό σε κουτάλι, βούρτσα, τροφή να το αηδιάζει και να του φέρνει αναγούλα.
• Δυσκολία στην μάσηση, στην σύγκλιση των χειλιών και στην κατάποση, λόγω στοματοπροσωπικής μυικής ανωριμότητας. Το παιδί κουράζεται και τα παρατάει, δεν μπορεί να διαχειριστεί το φαγητό μέσα στο στόμα. Αν μάλιστα στην αρχή της μετάβασης το παιδί_ λόγω του gag reflex_ νιώσει ότι πνίγεται, θα εδραιωθεί μια φοβία για το στερεό φαγητό, που μάλιστα ενισχύεται και από αυτούς που το φροντίζουν.
• Συμπεριφορά: Το παιδί απλά “βαριέται” να μασήσει και είναι δύσκολο στο φαγητό. Κάνοντας το φαγητό να κρατάει ώρα, τραβάει την προσοχή των γονιών του, είτε επειδή του λείπουν, είτε για να τους εκνευρίσει.

Η ώρα του φαγητού πρέπει να είναι ώρα ευχαρίστησης και ποιοτικού χρόνου, αλληλεπίδρασης παιδιού-γονιού.

Όταν το παιδί ΔΕΝ τρώει, η ώρα του φαγητού γίνεται εφιαλτική τόσο για το παιδί όσο και για τους φροντιστές του.

 

Με τον τρόπο του, σας δείχνει ότι θέλει βοήθεια!