Υπερκινητικό ή απλά πολύ ζωηρό;

Είναι αλήθεια ότι η αυξημένη κινητική δραστηριότητα θεωρείται κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά μπορεί να εκδηλώσουν κάποιες συμπεριφορές οι οποίες να μοιάζουν με τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, όπως για παράδειγμα αυξημένη κινητική δραστηριότητα και μειωμένη διάρκεια προσοχής.

 Αυτός είναι και ο λόγος που η διάκριση μεταξύ φυσιολογικής ζωηρότητας και ΔΕΠΥ είναι αρκετά δύσκολη σε αυτήν την ηλικία. Παρ’ όλα αυτά, ήδη από αυτήν την ηλικία υπάρχουν συνήθως κάποιες ενδείξεις οι οποίες διαφοροποιούν αισθητά τη συμπεριφορά των παιδιών με ΔΕΠΥ από τη συμπεριφορά των συνομηλίκων τους.

•  Η πιο χαρακτηριστική διαφορά ανάμεσα σε ένα παιδί με ΔΕΠΥ και σε ένα ζωηρό παιδί έχει σχέση με την ικανότητα και το βαθμό ελέγχου της κινητικής δραστηριότητας.

•  Ένα ζωηρό παιδί μπορεί να ελέγξει την κινητική του δραστηριότητα και να τη μειώσει σε περιστάσεις που η αυξημένη κινητικότητα δεν ενδείκνυται. 

•  Αντίθετα, ένα παιδί με ΔΕΠΥ δυσκολεύεται πολύ να παραμείνει ήσυχο, ακόμα και σε περιστάσεις οπού γνωρίζει ότι αυτό επιβάλλεται ή ακόμη και όταν ξέρει ότι αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της τιμωρίας εάν δεν παραμείνει ήσυχο. 

•  Το παιδί με ΔΕΠΥ εφόσον καταφέρει να παραμείνει ήσυχο μπορεί να το βλέπουμε να κουνά χέρια και πόδια ή να στριφογυρνάει στο κάθισμά του σε μία προσπάθεια να ικανοποιήσει την ανάγκη του για κινητικότητα.

•  Άλλη σημαντική διαφορά έχει σχέση με την ποιότητα της κίνησης ενός παιδιού με ΔΕΠΥ σε σύγκριση με τα άλλα παιδιά. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι συνήθως αδέξια και στην αδρή και στη λεπτή κινητικότητά τους. Συχνά πέφτουν, χτυπάνε, κάνουν ζημιές και δυσκολεύονται στο κούμπωμα των κουμπιών, στη ζωγραφική και σε άλλες δραστηριότητες οπού απαιτείται αδρή ή λεπτή κίνηση. Αντίθετα, τα παιδιά που είναι απλά υπερβολικά ζωηρά δεν αντιμετωπίζουν τέτοιες δυσκολίες και μπορεί μάλιστα να είναι πολύ επιδέξια.

• Η έντονη κινητική δραστηριότητα που έχουν τα παιδιά με ΔΕΠΥ φαίνεται ακόμη πολλές φορές και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα παιδιά αυτά μπορεί να κοιμούνται λίγο και ανήσυχα, να στριφογυρίζουν στο κρεβάτι τους και να κλοτσούν. Αντιθέτως, ανάλογη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του ύπνου δεν εντοπίζεται στα ζωηρά παιδιά.

•  Ένα από τα πιο βασικά δευτερογενή προβλήματα των παιδιών με ΔΕΠΥ είναι αυτό του λόγου και της ομιλίας. Πολλά παιδιά με ΔΕΠΥ εμφανίζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, ενώ όταν ο λόγος τελικά αναπτυχθεί μπορεί να έχουν προβλήματα στην άρθρωση και στη σύνταξη. Αντίθετα, τα ζωηρά παιδιά δεν αντιμετωπίζουν ανάλογες δυσκολίες. 

•  Τέλος, τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι συχνά ευερέθιστα και ευέξαπτα. Επειδή αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν σε πολλές από τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος και δέχονται αυξημένες παρατηρήσεις μπορούν να συμπεριφέρονται προκλητικά και αντιδραστικά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προβλήματα συμπεριφοράς εμφανίζονται συχνότερα στα παιδιά με ΔΕΠΥ απ’ ότι στα συνομήλικά τους που είναι απλά ζωηρά.

Η έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική παρέμβαση των δυσκολιών που παρουσιάζει ένα παιδί με Σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, αναμφίβολα αποτελεί εισιτήριο για επιτυχία στην ενήλικη  ζωή του.