Γιατί δε μιλάει;

Οι τρεις πιο συχνές αιτίες καθυστέρησης της ομιλίας είναι η νοητική υστέρηση, η απώλεια ακοής και η καθυστέρηση  ωρίμανσης

Αίτια καθυστέρησης  ομιλίας

Νοητική καθυστέρηση

Απώλεια ακοής

Καθυστέρηση ωρίμανσης

Εκφραστική διαταραχή γλώσσας

Διγλωσσία

Αυτισμός

Εκλεκτική αλαλία

Αφασία

Εγκεφαλική παράλυση

Ο γενετικός παράγοντας της κληρονομικότητας είναι και αυτός ένας ισχυρός παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση ή δυσκολία στη γλωσσική ανάπτυξη

Απώλεια ακοής

Επιλεκτική Αλαλία

Η Επιλεκτική Αλαλία είναι μια διαταραχή κατά την οποία ένα παιδί, το οποίο ενώ μιλά κανονικά, παρουσιάζει πλήρη έλλειψη ομιλίας σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Η επιλεκτική αλαλία αποτελεί την άρνηση του παιδιού να μιλήσει έξω από το σπίτι, σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα ή μεταξύ συγκεκριμένων ανθρώπων.

Η έναρξη της επιλεκτικής αλαλίας τοποθετείται στην ηλικία μεταξύ 3-8 ετών και εκδηλώνεται αφού ξεκινήσει η φοίτηση του παιδιού στο σχολείο. Αρχικά, θεωρείτε σύμπτωμα της ντροπαλότητας και της συστολής του παιδιού, ωστόσο όσο παρεμβάλλεται στην μαθησιακή ζωή του παιδιού τότε αρχίζει να γίνεται αντιληπτή σαν πρόβλημα. Συνήθως το παιδί αναζητά την επικοινωνία μέσω άλλων οδών (χειρονομίες, ζωγραφική κλπ). Η ομιλία στο σπίτι είναι σχεδόν φυσιολογική, μιλά με τους γονείς και με τα αδέρφια, αλλά αρνείται να μιλήσει σε ξένους. Αντίστοιχα, στο σχολείο είναι επίσης επιλεκτικό σε ποιον θα μιλήσει. Δηλαδή μπορεί να μιλά με τους συμμαθητές αλλά δεν μιλά στους δασκάλους.

Δεξιότητες Σχολικής Ετοιμότητας

Με τον όρο Σχολική ετοιμότητα εννοούμε την ωρίμανση του παιδιού και να  έχει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για την ομαλή πορεία της μαθησιακής του εξέλιξης καθώς και της ισορροπίας στον ψυχισμό του.  Πως θα είμαστε όμως σίγουροι αν το παιδί μας είναι έτοιμο για αυτή την νέα αρχή; Η Σχολική ετοιμότητα είναι η συνολική ωριμότητα που διαθέτει ένα παιδί(σωματική, πνευματική – γνωστική – συναισθηματική – κοινωνική). 

Βασικές δεξιότητες που θα πρέπει να έχει κατακτήσει το παιδί κατά την είσοδο του στην πρώτη δημοτικού είναι οι εξής:

Προετοιμάζοντας το Νήπιο

Είναι πολύ σημαντικό να  γνωρίζουν οι γονείς πόσο σπουδαία είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων. Αν οι δυσκολίες του παιδιού δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, τότε θα έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί η σχολική αποτυχία. Άλλοι πάλι γονείς χάνουν χρόνο, γιατί ελπίζουν ότι οι δυσκολίες του παιδιού τους θα εξαφανισθούν καθώς αυτό μεγαλώνει και ωριμάζει. Αλλά, δεν γνωρίζουν πως όσο πιο έγκαιρα εντοπισθεί το πρόβλημα και αντιμετωπισθεί, τόσο πιο γρήγορα θα μάθει το παιδί ν' αναπτύσσει τεχνικές για να καλλιεργήσει τις δεξιότητές του και θα ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του. Αυτό το στοιχείο είναι απαραίτητο για να έχει αργότερα το παιδί το κουράγιο να αγωνιστεί, για να πετύχει τους στόχους του.

Πώς μπορεί όμως ο γονέας να καλλιεργήσει τις δεξιότητες του παιδιού του;

Ορόσημα Ομιλίας 0-4 ετών

Γέννηση

Τα νεογέννητα βγάζουν διάφορους ήχους, με τους οποίους οι γονείς καταλαβαίνουν ότι τα μωράκια βιώνουν ευχαρίστηση ή πόνο.

Ερωτηματολόγιο Επικοινωνίας 0-4 ετών

Σε περίπτωση αμφιβολιών σχετικά με την ανάπτυξη της επικοινωνίας του παιδιού σας θα μπορούσατε να ζητήσετε να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση από αναπτυξιολόγο ή λογοπεδικό. Το κάθε παιδί μαθαίνει να μιλά με το δικό του ρυθμό. Υπάρχει ωστόσο, ένας κοινός τρόπος που τα παιδιά ακολουθούν. Έτσι, είναι δυνατόν, να δει κάποιος σε μικρή ηλικία, αν η ανάπτυξη της επικοινωνίας ακολουθεί την αναμενόμενη πορεία. Οι πιο κάτω ερωτήσεις αναφέρονται σε θέματα συμπεριφοράς που εμφανίζονται συνήθως  από τη γέννηση έως 4 ετών. Αν ο αριθμός των αρνητικών απαντήσεων είναι μεγάλος τότε προτείνω να απευθυνθείτε σε ειδικό για αξιολόγηση.

Στόχος είναι να ευαισθητοποιηθούν οι γονείς έτσι ώστε να εντοπίσουν έγκαιρα πιθανή επιβράδυνση στην ανάπτυξη της επικοινωνίας του παιδιού.

Τύποι Εγκεφαλικής Παράλυσης

Στα παιδιά με Εγκεφαλική Παράλυση είναι πολύ σημαντικό να γίνεται έγκαιρη διάγνωση και ταξινόμηση της πάθησης. Επίσης ελέγχεται και το επίπεδο του δείκτη νοημοσύνης. Παιδιά με καλή σχετικά νοητική κατάσταση έχουν αρκετά καλή πρόγνωση και εξέλιξη. Ακόμη τα αποτελέσματα της θεραπευτικής διαδικασίας που θα ακολουθήσει θα ’ναι πολύ καλύτερα όταν αρχίζει πριν το μωρό γίνει 6 μηνών γιατί σ’ αυτή τη μικρή ηλικία γίνεται καλύτερη ρύθμιση της εγκεφαλικής βλάβης ( πρώιμη παρέμβαση).

Τα παιδιά με Ε.Π δεν παρουσιάζουν όλα όμοιες δυσκολίες, επειδή η βλάβη δεν βρίσκεται πάντα  στο ίδιο σημείο του εγκεφάλου.

Ωστόσο στα παιδιά στα οποία η βλάβη συντελείται στην ίδια περιοχή παρουσιάζουν κοινά κλινικά χαρακτηριστικά.

Αυτά τα κατηγοριοποιούμε στις εξής μορφές:

Αίτια Εγκεφαλικής Παράλυσης

Εγκεφαλική Παράλυση ή Νόσος του Little  πρόκειται για πάθηση του Κ.Ν.Σ όπως είναι ο Εγκέφαλος, ο Νωτιαίος Μυελός, η Παραγκεφαλίδα και προέρχεται από μη εξελισσόμενη βλάβη αυτών. Αναφερόμαστε λοιπόν σε μια ομάδα παθήσεων στις οποίες υπάρχουν διαταραχές στην ανάπτυξη της κίνησης, της στάσης στην δυσλειτουργία των μυών και στον περιορισμό των λειτουργικών δραστηριοτήτων. Συνοδεύονται πολύ συχνά από ελαφριά έως σοβαρή νοητική υστέρηση. Αποτελεί σοβαρό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα λόγω της μεγάλης δυσκολίας αν και όχι της αδυναμίας στη θεραπεία.

Αίτια Εγκεφαλικής Παράλυσης

Τα Χαρισματικά Παιδιά

Τα Χαρισματικά Παιδιά αντιστοιχούν στο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηρίζονται από σύνθετο τρόπο σκέψης, ποικιλία ταλέντων, έντονη κριτική διάθεση, ιδιαίτερο χιούμορ, πολύ υψηλό δείκτη IQ και συχνά παρουσιάζουν συναισθηματική ανάπτυξη δυσανάλογη για την ηλικία τους. Μερικά απ' αυτά διαπρέπουν. Τα περισσότερα, όμως, δυστυχώς χαρακτηρίζονται λανθασμένα υπερκινητικά, με διάσπαση προσοχής, τεμπέλικα ή ακόμα και με νοητική υστέρηση, με αποτέλεσμα να σταματούν το σχολείο και να περιθωριοποιούνται. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί, ο γνωστός σε όλους μας Αϊνστάιν.

 Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι τα χαρισματικά παιδιά διακρίνονται από τα ταλαντούχα. Δηλαδή, το χαρισματικό παιδί διαθέτει εξαιρετικές ικανότητες ταυτόχρονα σε πολλούς γνωστικούς τομείς, όπως στη γλώσσα, τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες. Το ταλαντούχο παιδί έχει εξαιρετικές ικανότητες σε ένα μόνο ειδικό τομέα της επιστήμης ή της τέχνης, π.χ. τη μουσική ή μόνο στα μαθηματικά. 

Σύμφωνα με το Κέντρο Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής, οι πιο σημαντικές ενδείξεις ότι το παιδί είναι χαρισματικό είναι οι ακόλουθες:

ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΥΤΙΣΜΟΥ

Ενίσχυση Προφορικού λόγου 0-2 ετών

Οι δεξιότητες επικοινωνίας ενός νεογέννητου εντοπίζονται και επιβεβαιώνονται από τους επιστήμονες, οι οποίοι υποστηρίζουν πως η ανάπτυξη της επικοινωνίας είναι το ίδιο σημαντική με τη σωματική ανάπτυξη και ωθούν τους γονείς να δημιουργούν γέφυρες επικοινωνίας με το παιδί τους, ώστε να βοηθηθεί η γλωσσική του ανάπτυξη. 

Για να μπορέσετε να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να εκφράζεται θα πρέπει…

• Να είστε σαφείς, ξεκάθαροι. Υπερβάλλετε στις εκφράσεις του προσώπου και χρησιμοποιείτε έντονες χειρονομίες, ώστε να καταδεικνύονται τα συναισθήματά σας.

• Να είστε σταθεροί αλλά όχι άκαμπτοι στη συμπεριφορά σας απέναντι στο παιδί. Οι αντιδράσεις και οι εκφράσεις των συναισθημάτων σας να είναι σταθερές, να μπορεί το παιδί να αναγνωρίζει την έκφραση χαράς, λύπης, θυμού, φόβου.

49+1 Φράσεις που πρέπει να λέμε στο Παιδί μας

Η  Αυτοπεποίθηση είναι από τα καλύτερα δώρα που ο γονέας μπορεί  να «χαρίσει» στο παιδί  του. Είναι μια 'στάση' που επιτρέπει στο παιδί να έχει θετική αλλά και ρεαλιστική αντίληψη για τον εαυτό του, στις ικανότητές αλλά και στο να χειρίζεται τις καταστάσεις ή τις δυσκολίες που το αφορούν. Συνήθως η κριτική που ασκούν οι γονείς δεν βοηθάει τα παιδιά στην σωστή ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Αντιθέτως γονείς που τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις όπως εποικοδομητική κριτική και θετική προδιάθεση «χτίζουν» την αυτοπεποίθηση του παιδιού τους που εκφράζεται με υγιή συναισθήματα όπως υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, αξιοπρέπεια, αυτοέλεγχο, σεβασμό στους άλλους αλλά και επιδίωξη αξιόλογων στόχων.

Tablet ή όχι;

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος να αναπτύσσεται με την πραγματική επαφή, με τις αληθινές εμπειρίες και τα ερεθίσματα που βιώνονται με πολυαισθητηριακούς τρόπους και όχι με εικονικά μέσα. 

Σε πρόσφατο άρθρο τους οι New York Times, επισημαίνουν μία αισθητή αύξηση στο χρόνο που περνάνε τα νήπια μπροστά στην οθόνη, είτε tablet, είτε έξυπνων κινητών. Πόσο ασφαλές είναι αυτό όμως και τι επίδραση μπορεί να έχει στα παιδιά καθώς μεγαλώνουν;

Κοιμάται αρκετά;

Εάν το μικρό σας χασμουριέται, μπορείτε να ξέρετε ότι είναι ώρα για έναν υπνάκο. Αλλά υπάρχουν κι άλλες ενδείξεις: Το τρίψιμο στα μάτια του, το κλάμα και η γκρίνια, είναι σημάδια υπνηλίας στα νεογέννητα. Τα μωρά που είναι κουρασμένα δυσκολεύονται να ηρεμήσουν και να κοιμηθούν, οπότε πρέπει να προσέχετε γι’ αυτά τα σημάδια. Τα μεγαλύτερα μωρά επίσης μπορεί να είναι νευρικά, ανήσυχα και υπερκινητικά.