Γιατί δε μιλάει;

Οι τρεις πιο συχνές αιτίες καθυστέρησης της ομιλίας είναι η νοητική υστέρηση, η απώλεια ακοής και η καθυστέρηση  ωρίμανσης

Αίτια καθυστέρησης  ομιλίας

Νοητική καθυστέρηση

Απώλεια ακοής

Καθυστέρηση ωρίμανσης

Εκφραστική διαταραχή γλώσσας

Διγλωσσία

Αυτισμός

Εκλεκτική αλαλία

Αφασία

Εγκεφαλική παράλυση

Ο γενετικός παράγοντας της κληρονομικότητας είναι και αυτός ένας ισχυρός παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση ή δυσκολία στη γλωσσική ανάπτυξη

Απώλεια ακοής

Όταν ένα παιδί προσβληθεί αρκετές φορές μέσα στην διάρκεια του χρόνου από την μέση ωτίτιδα, τότε θεωρείται πως το παιδί έχει επαναλαμβανόμενη ωτίτιδα. Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας με επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις,  μπορεί να βιώνει μια επαναλαμβανόμενη προσωρινή απώλεια ακοής. Πιθανώς, αυτή η απώλεια να συνεχιστεί μέχρι και έξι εβδομάδες μετά την θεραπεία της λοίμωξης στο αυτί. Αυτή η απώλεια χαρακτηρίζεται σαν ήπια και με κυμαινόμενη συχνότητα. Ωστόσο, αποτελεί ένα από τα κύρια αίτια καθυστέρησης στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Πολλά παιδιά με μέση ωτίτιδα δεν ακούν καθαρά και πιθανώς δεν αφομοιώνουν καθημερινούς ήχους, όπως είναι η φωνή σας! Αν το παιδί σας έχει μέση ωτίτιδα, παρόμοιες μεταξύ τους λέξεις μπορεί να ηχούν το ίδιο στα αυτιά του. Αν επικρατεί φασαρία ενώ μιλάτε, αν υπάρχει μια ανοιχτή βρύση, αν έχετε την πλάτη σας στραμμένη στο παιδί σας, η ακρόαση γίνεται ακόμη δυσκολότερη για εκείνο. Δεν είναι τυχαίο πως οι τελικές συλλαβές, οι παρελθοντικοί χρόνοι, τα άρθρα, συχνά, παραλείπονται από την ομιλία των παιδιών που πάσχουν από μέση ωτίτιδα. Δεν μαθαίνουν να εκφέρουν σωστά μορφολογικά στοιχεία αφού δεν μπορούν να ακούσουν και να αφομοιώσουν.

Καθυστέρηση ωρίμανσης

 Η καθυστέρηση ωρίμανσης  προσμετρά για αξιόλογο ποσοστό παιδιών που αργούν να μιλήσουν. Στη κατάσταση αυτή, η καθυστέρηση συμβαίνει στην ωρίμανση των διαδικασιών του κεντρικού νευρικού συστήματος που απαιτούνται για να παραχθεί ομιλία. Είναι πιο συχνή στα αγόρια και συχνά ανευρίσκεται ανάλογο οικογενειακό ιστορικό. Παρόλα αυτά, η πρόγνωση για αυτά τα παιδιά είναι εξαιρετική και συνήθως έχουν φυσιολογική ανάπτυξη ομιλίας στην ηλικία της εισόδου στο σχολείο.

Εκφραστική διαταραχή της γλώσσας

Τα παιδιά με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας αποτυγχάνουν να αναπτύξουν την χρήση της ομιλίας στη συνηθισμένη ηλικία. Τα παιδιά αυτά έχουν φυσιολογική ευφυΐα, φυσιολογική ακοή, καλές συναισθηματικές σχέσεις  και φυσιολογικές ικανότητες άρθρωσης. Το πρωταρχικό έλλειμμα φαίνεται ότι είναι μια εγκεφαλική δυσλειτουργία που έχει ως αποτέλεσμα μια ανικανότητα να μεταφράσει τις ιδέες σε ομιλία. Τα παιδιά αυτά μπορεί να χρησιμοποιούν χειρονομίες για να συμπληρώσουν την περιορισμένη λεκτική έκφρασή τους. Ενώ το παιδί με καθυστέρηση ωρίμανσης, τελικά θα αναπτύξει φυσιολογική ομιλία, το παιδί με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας χρειάζεται βοήθεια για αναπτύξει φυσιολογική ομιλία. Μερικές φορές είναι δύσκολο, εάν όχι αδύνατο, να ξεχωρίσει κάποιος σε πρώιμο στάδιο ένα παιδί με καθυστέρηση ωρίμανσης από ένα παιδί με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας. Η καθυστέρηση ωρίμανσης όμως είναι πολύ πιο συχνή αιτία καθυστέρησης της ομιλίας από ότι η εκφραστική διαταραχή της γλώσσας, η οποία αποτελεί μόνο ένα μικρό ποσοστό όλων των περιπτώσεων. Το παιδί με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας βρίσκεται σε κίνδυνο για δυσκολίες μάθησης που οφείλονται στη γλώσσα (δυσλεξία). Επειδή η διαταραχή αυτή δεν είναι αυτοδιορθώσιμη, είναι απαραίτητη η ενεργός επέμβαση.

Διγλωσσία

 Το σπιτικό περιβάλλον με δύο γλώσσες μπορεί να προκαλέσει προσωρινή καθυστέρηση στην έναρξη και των δύο γλωσσών. Η αντίληψη όμως του δίγλωσσου παιδιού για τις δύο γλώσσες είναι φυσιολογική για παιδί της ίδιας ηλικίας, και το παιδί συνήθως είναι ικανό και για τις δύο γλώσσες πριν από την ηλικία των πέντε χρόνων.

Εκλεκτική αλαλία

Η εκλεκτική αλαλία είναι μια κατάσταση, στην οποία τα παιδιά δεν μιλούν επειδή δεν θέλουν. Τα παιδιά με εκλεκτική αλαλία θα μιλήσουν όταν θα βρίσκονται μόνα τους, με τους φίλους τους και μερικές φορές με τους γονείς τους, όμως δεν μιλούν στο σχολείο, σε δημόσιους χώρους ή με ξένους. Σημαντικό ποσοστό παιδιών με εκλεκτική αλαλία έχουν επίσης ελλείμματα άρθρωσης ή γλώσσας. Η βάση της αλαλίας είναι συνήθως  κάποια ψυχοπαθολογία της οικογένειας. Τα παιδιά με εκλεκτική αλαλία συνήθως εκδηλώνουν και άλλα συμπτώματα φτωχής προσαρμογής, όπως φτωχές σχέσεις με συνομηλίκους ή υπερεξάρτηση από τους γονείς. Γενικώς, τα παιδιά αυτά είναι αρνητικά, ντροπαλά, δειλά και απόμακρα. Η κατάσταση αυτή μπορεί να παραμένει για μήνες ή χρόνια.