Περί Φωνολογικών Διαταραχών

Πρόκειται για δυσκολία στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων που απαρτίζουν το φωνολογικό σύστημα της μητρικής γλώσσας του ατόμου, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές η ομιλία να είναι δυσκατάληπτη.

Για να προβούμε στη διάγνωση της διαταραχής αυτής θα πρέπει να απορρίψουμε την πιθανότητα ύπαρξης ανατομικού ή νευρολογικού προβλήματος. Θα πρέπει επίσης το άτομο να έχει επαρκείς δεξιότητες στοματοπροσωπικού ελέγχου . Συνεπώς οι δυσκολίες στην άρθρωση οφείλονται στην ανωριμότητα ή διαταραχή του φωνολογικού συστήματος. 

Ένα παιδί με φωνολογική διαταραχή εμφανίζει τις παρακάτω φωνολογικές διεργασίες:

• Απλοποιήσεις συλλαβών (π.χ. λάπα αντί ντουλάπα)
• Αναδιπλασιασμοί συλλαβών (π.χ. τιτί αντί κουτί)
• Παραλείψεις φωνημάτων ή συμφωνικών συμπλεγμάτων (π.χ. καότο αντί καρότο και πίτι αντί σπίτι)
• Αντικατάσταση φωνημάτων (φάλασσα αντί θάλασσα, λόδα αντί ρόδα)
• Μετάθεση φωνημάτων (π.χ. βλιβίο αντί βιβλίο)
• Αλλοιώσεις φωνημάτων

Οι αιτίες που οδηγούν στις προαναφερόμενες δυσκολίες είναι οι παρακάτω:

1.     Κληρονομικότητα

2.     Μερική απώλεια ακοής (κυρίως κατά τη κρίσιμη περίοδο γλωσσικής και φωνολογικής ανάπτυξης) κυρίως εξαιτίας λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (πχ. ωτίτιδες)

3.     Δυσκολία στην ακουστική αντίληψη, διάκριση και επεξεργασία των ήχων μεταξύ τους (κυρίως αυτών που μοιάζουν)

4.     Δυσκολία στην αντίληψη και οργάνωση του χρόνου

5.     Συναισθηματική ανωριμότητα

6.     Ελλιπή ερεθίσματα από το άμεσο περιβάλλον του παιδιού

Έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά που εμφάνιζαν φωνολογικά ελλείμματα στη προσχολική ηλικία αντιμετώπισαν δυσκολίες στη μετέπειτα σχολική τους επίδοση (γραφο-αναγνωστικές δυσκολίες, δυσκολίες στην ορθογραφία)

Η Λογοθεραπευτική παρέμβαση στοχεύει αρχικά στην αξιολόγηση και εκτίμηση των φωνολογικών ελλειμμάτων και εν συνεχεία στην ενίσχυση τόσο της ικανότητας φωνολογικής επεξεργασίας όσο και στην αύξηση φωνημικής επίγνωσης. Σημειώνεται ότι η πρώιμη παρέμβαση (προσχολική ηλικία) μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη αποκατάσταση των δυσκολιών που εμφανίζει το παιδί μειώνοντας συντριπτικά τις πιθανότητες εμφάνισης δυσκολιών στην σχολική επίδοση του παιδιού. 

Μέχρι ποια ηλικία επιτρέπονται τα λάθη;

Όταν τα παιδιά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν στρατηγικές απλούστευσης πέραν της ηλικίας των 4 ετών, ο γονιός πρέπει να ανησυχήσει και να συμβουλευτεί τον ειδικό

Ακούστε τι θέλει να πει το παιδί και όχι πως το λέει